[kitabiyat] İslam tarihinde 'iktisat'ın kökenleri: Bryson, Themistius ve Kudame bin Cafer

İslam iktisadı tartışılırken neo-pitogoryen filozof Bryson'ın Kitab-ı tedbîr-i menzil'ine çok atıf yapılsa da bu kitabı ben bugüne kadar görmemiştim. Simon Swain bu sene 2 çok mühim eleştirel edisyon hazırladı. biri Bryson'un kitabı

Swain, Simon. Economy, Family, and Society from Rome to Islam: A Critical Edition, English Translation, and Study of Bryson's Management of the Estate. Cambridge University Press, 2013







diğeri ise Themistius'un mektupları. Bu mektuplar Kudame bin Cafer'in al-Siyasa min kitab al-kharaj wa-sina'at al-kitaba'da (harika bir ingilizce edisyonu Heck 2002) alıntılanır, Bryson'la beraber. İslam tarihinde farisi krallık kültürüyle, yunani şehir-siyaset kavramlarının biraraya geldiği ve paradigma belirleyen bir eser Kudame'ninki. 8. faslı 'siyaset düşüncesi' kendisinden sonra gelen tüm düşünürlerin sorularında yer etmiştir. 

Bu mektupları Muhammed Salim 1970'de bulup yayınlamıştı, Swain Themistius'un mektubunun yunan - roma - arap dünyaları arasındaki yolculuğunu da anlatıyor

 Swain, Simon. Themistius, Julian and Greek political theory under Rome : texts, translations and studies of four key works. Cambridge: Cambridge University Press, 2013


tedbir kavramı üzerine yazmakta olduğum çalışmada kullanıyorum bunları. semantik olarak periferal bir kavram sayılsa da İslam düşüncesinin yunan'dan farkını veren 'stratejik bir işlemci' görevi görüyor. Yunan'daki ideal-yaşamsal farkının sorunlarını gören İslam düşünürleri tedbir'i bu farkı aşsın diye kullanıyorlar. ileride daha ayrıntılı yazıcam.

diğer kitaplar:

Themistius. Risālat Thāmisṭiyūs ilá Yūliyān al-mālik fī al-siyāsah wa-tadbīr al-mamlakah. edited by Muḥammad Salīm Sālim. al-Qāhirah: Maṭbaʻat Dār al-Kutub, 1970.

Heck, Paul L. The Construction of Knowledge in Islamic Civilization: Qudāma B. Jaʻfar and His Kitāb Al-Kharāj Wa-ṣināʻat Al-kitāba. Vol. 42. Brill, 2002.